Το πνεύμα των Χριστουγέννων σε τηλεοπτικά σποτάκια των δεκαπέντε δευτερολέπτων.
Αν υπήρχε μια χρονομηχανή και γυρνούσαμε, όχι πολύ, 50 χρόνια πίσω, θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε σε έναν μέσο αστό, ή ακόμα καλύτερα σε έναν άνθρωπο της επαρχίας, τι συμβαίνει σήμερα στον κόσμο από τα μέσα Νοεμβρίου κι έπειτα. Αν έβλεπε την εικόνα των απανταχού καταναλωτών στα εμπορικά κέντρα πιστεύω στην καλύτερη περίπτωση θα μας περνούσε για παλαβούς.
Οι γιορτινές μέρες έχουν από πίσω τους μια ολόκληρη βιομηχανία που προσπαθεί να κερδοφορήσει ακουμπώντας στην ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου να βρει μια διέξοδο από την καθημερινότητά του τις μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Από τα εποχιακά καταστήματα με στολίδια μέχρι τα ζαχαροπλαστεία, από τους τεράστιους ναούς των παιχνιδιών μέχρι τα ψιλικατζίδικα, όλοι προσπαθούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να προσελκύσουν το αγοραστικό κοινό, μιας και το έδαφός είναι περισσότερο πρόσφορο από κάθε άλλη εποχή του χρόνου. Απόλυτος κυρίαρχος αυτού του παιχνιδιού, η τηλεοπτική διαφήμιση. Καλύτερο κοινό από όλα, τα μικρά παιδιά.
Το μέσο παιδί κατακλύζεται καθημερινά …
από χιλιάδες εικόνες που αφορούν είτε τον τομέα των παιχνιδιών, είτε της τεχνολογίας, είτε και των δύο σε συνδυασμό. Ακούσια δημιουργεί επιθυμίες για αντικείμενα τα οποία μέχρι χτες του ήταν εντελώς άγνωστα και από αύριο θα του είναι παντελώς άχρηστα. Επιθυμίες ισχυρές και απόλυτες, ή θα αποκτήσει τη νέα Barbie διευθυντικό στέλεχος με το κομψό ταγέρ ή ήρθε το τέλος του κόσμου, μέση λύση απλά δεν υπάρχει. Από τη μία, τα ερεθίσματα που λαμβάνει είναι ασύλληπτου όγκου, από την άλλη ο εγκέφαλος σε αυτήν την ηλικία έχει τρομερές απορροφητικές ικανότητες, και είναι ακριβώς αυτός ο συνδυασμός στον οποίον πατάνε οι εταιρείες διαφήμισης και κατ’ επέκταση οι έμποροι.
Το παιδί μαθαίνει με άψογο τρόπο να είναι ο καταναλωτής του αύριο. Η πλύση εγκεφάλου είναι εδώ και χρόνια αποδεδειγμένα η καλύτερη μέθοδος για να εμφυτεύσεις ιδέες, να καλουπώσεις χαρακτήρες, να κατασκευάσεις ανδρείκελα. Για το μέσο παιδί σήμερα, οι γιορτές δεν έχουν απολύτως καμία σημασία αν δεν λάβει το δώρο που ζήτησε από τον Άγιο Βασίλη. Οι γονείς, στην προσπάθεια τους να κάνουν το παιδί τους ευτυχισμένο και κυρίως, ενταγμένο στο σύγχρονο περιβάλλον που ζει, προσπαθούν στο βαθμό που μπορούν, να ικανοποιούν κάθε του επιθυμία. Το φαινόμενο είναι ντόμινο, αν όλοι οι συμμαθητές του γιου σου έχουν κινητό, θα πάρεις και στον δικό σου, ή πας με το ρεύμα ή πνίγεσαι. Πολύ λίγοι είναι αυτοί που καταφέρνουν και κολυμπούν κόντρα. Τους υπόλοιπους τους παρασέρνει η παλίρροια των διαφημίσεων, των άχρηστων τεχνολογικών θαυμάτων, των κλισέ κι εντός των κατεστημένων προτύπων παιχνιδιών.
Η δύναμη του συστήματος είναι μεγάλη, το μόνο που μπορούμε να δοκιμάσουμε είναι να κολυμπήσουμε λίγο κόντρα στο ρεύμα κι όπου μας βγάλει. Αν μας βγάλει κι αν αντέξουμε. Από την εποχή που ο Άγιος Βασίλης ήταν ένας φτωχός μοναχός από την Καισάρεια που αγαπούσε τα παιδιά, έχουν αλλάξει πολλά. Κάπου στην πορεία φόρεσε κόκκινα, πάχυνε αισθητά, αγόρασε έλκηθρο και ξεκίνησε να πίνει μανιωδώς Coca Cola. Ρούφα λίγη κι εσύ, έτσι να νιώσεις πολιτισμένα Χριστούγεννα.
Παπαδόπουλος Γιώργος για το Freemind.gr
